Beckmann, Perseus en Beckmann

De Duitse schilder Max Beckmann (1884-1950), één van de grote meesters van de 20e eeuw, drukte zich uit in realistische vormen maar een belangrijk deel van zijn oeuvre stelt ook de kenner voor raadsels. Het essay van dit boek destilleert twee thematieken uit het geheel die elkaar aanvullen en wellicht verhelderen. Enerzijds is er het verschijnen van een trio van een man, een vrouw en een slang in tenminste een vijftal taferelen en wat zich in andere werken met dat trio laat verbinden. Anderzijds is er de galante held van de Griekse legende Perseus die het zeemonster versloeg dat het Ethiopische prinsesje Andromeda in wrede gijzeling gevangen hield. In een drietal belangrijke werken van Beckmann verschijnt ook hij voor het voetlicht, maar in scenario’s die slechts de scenario’s van Beckmann zijn. Wat betekende de slang voor Beckmann? En wat het zeemonster? Zijn de twee, zoals op dit toneel verschijnend, familie van elkaar? En wat hebben zij er met de man, de vrouw en ook met Max Beckmann voor?
In het vizier van dit boekje zijn zowel de slang als het zeemonster de ambassdeurs van een oerdrift in de natuur, namelijk van de sexuele lust zoals deze haar bijdrage levert aan het voortbestaan van de eigen soort. Zowel de man als de vrouw houdt ze in haar greep gevangen, hoewel het meest van de twee de man. Ook zichzelf tekende Max Beckmann zich als gevangen door de slang. Tegenover de man, in het bijzonder Max Beckmann, die tegen de greep van de slang slechts passief verzet kan leveren, staat een Perseus die het zeemonster actief te lijf ging en versloeg. Bij Beckman echter verschijnt hij als een fantasie van Beckmann. En maakte hij met dat alternatieve optreden ook een fantasie van Beckmann over Beckmann waar?

De vraag sluit aan bij enkele van de vragen die Hans Sizoo al al eerder stelde in zijn bundel De Verspreiding van een Abuis. Bij het essay van dit nieuwe boekje maakte de beeldend kunstenaar Chris de Bueger (1948) 37 tekeningen die de voorstellingen van alle in de tekst bekeken werken van Beckmann helder presenteren en die ook op zichzelf kleine kunstwerkjes zijn.

Download eerste vier pagina's en vier tekeningen.

Verkrijgbaar bij de betere boekhandel of door te bestellen bij uitgever.

Beckmann, Perseus en Beckmann
met 37 tekeningen naar Beckmann door Chris de Bueger
Essay - 116 p - Paperback - € 14,95 - Uitgeverij Aspekt - 2013
ISBN 978-94-6153-235-0